W przypadku szkody całkowitej lub kradzieży pojazdu mając wykupioną opcję Auto Wartość 100% podstawą ustalenia odszkodowania powinna być kwota, na jaką został ubezpieczony pojazd. Jeżeli pojazd zostanie skradziony, Twoje odszkodowanie powinno odpowiadać sumie ubezpieczenia. W przypadku uszkodzenia pojazdu i orzeczenia szkody całkowitej, pozostałości powinny być wyliczone od sumy ubezpieczenia.
Zobacz na przykładzie.
121.000 | suma ubezpieczenia pojazdu |
85.000 | wartość pojazdu na dzień szkody |
34.000 | wartość pozostałości pojazdu po szkodzie |
51.000 | tyle zapłacił ubezpieczyciel |
87.000 | taka kwota należna jest zgodnie z zawartą umową |
Poniżej prezentujemy streszczenie wyroku sądu, jaki zapadł w sprawie naszego klienta. W dniu 24.05.2016r. zawarł On umowę ubezpieczenia komunikacyjnego, której przedmiotem ubezpieczenia był samochód marki Volkswagen TIGUAN. Wartość pojazdu została ustalona na kwotę 121.000zł, która stanowiła również sumę ubezpieczenia. Ponadto warunki ubezpieczenia AC obejmowały Auto Wartość 100% tj. stałą wartość pojazdu w czasie trwania umowy. Integralną częścią umowy były ogólne warunki ubezpieczeń komunikacyjnych (OWU).
Stała suma ubezpieczenia zagwarantowana umową.
Stała wartość pojazdu to wartość pojazdu ustalona według zasad określonych w pkt 90-93 umowy AC (§ 3 pkt 60 OWU). Wartość pojazdu była wartością ustalaną przez ubezpieczyciela na podstawie aktualnych na dzień ustalenia tej wartości notowań rynkowych cen pojazdu danej marki, modelu i typu, z uwzględnieniem jego pochodzenia, roku produkcji, daty pierwszej rejestracji, wyposażenia, przebiegu, ilości właścicieli, wcześniejszych napraw, stanu technicznego i charakteru eksploatacji.
Zakresem ubezpieczenia AC objęte były szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie pojazdu, jego części lub wyposażenia wskutek wypadku ubezpieczeniowego w okresie ubezpieczenia. Za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej umowa AC została rozszerzona o opcję Auto Wartość 100% tj. stałej wartości pojazdu w całym okresie. Określona w umowie AC suma ubezpieczenia odpowiadała wartości pojazdu brutto. W razie powstania szkody całkowitej wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania pomniejszonej o wartość rynkową pozostałości.
W dniu 10.02.2017r. w wyniku kolizji drogowej został uszkodzony samochód marki Volkswagen należący do naszego klienta. W tym samym dniu Klient zgłosił zaistniałą szkodę do ubezpieczyciela.
Auto Wartość 100% po szkodzie całkowitej.
Pismem datowanym na dzień 27.03.2017 r. ubezpieczyciel poinformował, że z uwagi na zakres uszkodzeń pojazdu szkoda została określona na całkowitą. Koszty naprawy pojazdu wyliczone zgodnie z zapisami zawartej umowy ubezpieczenia przekraczają 70% jego wartości. W związku z powyższym, rozmiar szkody został określony jako różnica między wartością pojazdu w stanie nieuszkodzonym, a jego wartością w stanie uszkodzonym przy przyjęciu wartości w stanie nieuszkodzonym na kwotę 85.000 zł, wartości pojazdu w stanie uszkodzonym na kwotę 34.000 zł. Wysokość odszkodowania wyliczono na kwotę 51.000 zł.
Jak się ustala odszkodowanie w przypadku szkody całkowitej znajdziesz w naszym artykule „Szkoda całkowita z autocasco”.
Według stanu na dzień 23.03.2016 r. wartość rynkowa samochodu Volkswagen, zgodnie z opinią biegłego sądowego wynosiła 103.300 zł. Opinia ta według sądu została sporządzona rzetelnie i udziela wyczerpujących odpowiedzi na zadane pytania. Nadto była logiczna, spójna i pozbawiona nieścisłości.
Po przeprowadzonym postępowaniu sąd uwzględnił w całości powództwo o różnicę pomiędzy sumą ubezpieczenia (121.000 zł. Auto Wartość 100%) a kwotą ustaloną przez ubezpieczyciela, jako wartość pojazdu na dzień szkody (85.000 zł.). W niniejszej sprawie w imieniu klienta wnieśliśmy o zasądzenie od pozwanego kwoty 36.000 zł.
Pełne odszkodowanie na drodze sądowej
W uzasadnieniu powództwa wskazaliśmy następujące argumenty:
Powód zawarł z pozwanym towarzystwem umowę autocasco, która to umowa była źródłem odpowiedzialności pozwanego. Powód wskazywał, że umowa ubezpieczenia autocasco została zawarta z opcją stałej wartości pojazdu. Pozwany z kolei wnosił o oddalenie powództwa wskazując, iż przy zawieraniu ubezpieczenia przyjęto nieprawidłowy model oraz wersję wyposażenia pojazdu wobec czego błędnie została wyliczona wartość pojazdu, która de facto nie może stanowić podstawy do wyliczenia należnego powodowi ubezpieczenia.
Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Świadczenie zakładu ubezpieczeń polega w szczególności na zapłacie określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku, jeżeli sprawa dotyczy ubezpieczenia majątkowego (art. 805 § 2 pkt 1 k.c.).
Wskazać należy, że ubezpieczenie autocasco jest ubezpieczeniem o charakterze dobrowolnym, pełniącym głównie funkcję ochronną. Typowymi dla umów typu „casco” zdarzeniami ubezpieczeniowymi są, w powszechnym rozumieniu, uszkodzenie i kradzież ubezpieczonej rzeczy, przy jednoczesnej niemożliwości obciążenia odpowiedzialnością za szkodę innego podmiotu. Warunki ubezpieczenia określa zakład ubezpieczeń w tzw. ogólnych warunkach ubezpieczenia. Z chwilą doręczenia tych warunków ubezpieczającemu stają się one integralną częścią umowy.
Ustalenia sądu i wyrok
W realiach niniejszej sprawy strony łączyła umowa ubezpieczenia autocasco (AC) w odniesieniu do konstrukcji której oraz charakteru, zachowują aktualność uwagi poczynione powyżej. Wątpliwości Sądu orzekającego nie budził również fakt, że w okresie ubezpieczenia doszło do zdarzenia skutkującego obowiązkiem wypłaty przez stronę pozwaną stosownego odszkodowania, tj. doszło do uszkodzenia w wyniku kolizji ubezpieczonego pojazdu marki Volkswagen. Strona pozwana nie negowała zaistnienia szkody po stronie poszkodowanego, związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem ani swojej odpowiedzialności co do zasady. Powyższe potwierdza okoliczność wypłacenia powodowi odszkodowania w wysokości 51.000 zł.
W niniejszej sprawie stała wartość pojazdu (Auto Wartość 100%) określona w zawartej między stronami umowie ubezpieczenia AC określona została na kwotę 121.000 zł. W toku procesu likwidacyjnego pozwany wyliczył wysokość odszkodowania na kwotę 51.000 zł. Wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym ustalił na kwotę 85.000 zł. zaś wartość pojazdu w stanie uszkodzonym ustalił na kwotę 34.000 zł.
Z treści polisy ubezpieczeniowej wynikało, że umowa zawarta została w wariancie stałej wartości pojazdu. Z treści OWU wynikało natomiast, że za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej umowa AC mogła zostać zawarta z zastosowaniem opcji Auto Wartość 100% tj. stałej wartości pojazdu w całym okresie.
Ponadto za stałą wartość pojazdu uważało się wartość pojazdu ustaloną według zasad określonych w OWU w dniu zawarcia umowy AC (§ 3 pkt 60 OWU). Określona w umowie AC suma ubezpieczenia odpowiadała wartości pojazdu brutto (§ 13 ust. 1 OWU). Zgodnie natomiast z OWU w razie powstania szkody całkowitej wysokość odszkodowania ustala się w kwocie odpowiadającej wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania pomniejszonej o wartość rynkową pozostałości, z uwzględnieniem warunków umowy (…).
Zastrzeżenie w umowie opcji „Auto Wartość 100%” ma to znaczenie, iż wartość pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania, będąca podstawą wyliczenia odszkodowania w przypadku szkody całkowitej, odpowiada wartości ustalonej przez pozwanego w dniu zawarcia umowy AC. Wartość ta jest stała w całym okresie ubezpieczenia, a więc w dniu ustalenia odszkodowania wynosi tyle samo, co w dniu zawarcia umowy.
Odszkodowanie może być wyższe od poniesionej szkody
Zastrzeżenie w Umowie opcji „Auto Wartość 100%” jest równoznaczne z wprowadzeniem dopuszczonego w art. 8241 § 1 k.c. wyjątku od reguły, iż suma pieniężna wypłacona przez ubezpieczyciela nie może być wyższa od poniesionej szkody. Nawet gdyby przyjąć, że w kontekście § 29 OWU miarodajna jest rzeczywista wartość rynkowa pojazdu w dniu zawarcia Umowy (a nie ustalona w Umowie) nadanie jej stałego charakteru oznacza, iż późniejszy spadek wartości pojazdu wskutek starzenia się, eksploatacji i zmiany tendencji rynkowych, nie wywrze wpływu na wysokość należnej poszkodowanemu sumy pieniężnej, która w takim przypadku może być wyższa od poniesionej szkody.
Przytoczone postanowienia OWU nie stwarzają jednoznacznej podstawy dla dokonanego przez Ubezpieczyciela ponownego przeliczenia przyjętej w Umowie stałej wartości pojazdu. Co więcej §3 pkt 60 OWU definiując stałą wartość pojazdu określa ją jako wartość pojazdu określoną w dniu zawarcia umowy AC.
Gwarantowana suma ubezpieczenia = Twoje odszkodowanie
Sąd zważył, że zasadą w ubezpieczeniu majątkowym jest to, że ubezpieczyciel, w przypadku zajścia wypadku ubezpieczeniowego, ma obowiązek spełnić świadczenie polegające na naprawieniu szkody wyrządzonej ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu w wyniku zajścia tego wypadku ubezpieczeniowego w wysokości odpowiadającej wyrządzonej szkodzie. Zasada ta może być jednak przełamana umową stron przewidującą, iż ubezpieczyciel będzie zobowiązany do świadczenia przewyższającego wartość poniesionej przez ubezpieczającego bądź ubezpieczonego szkody. Zobowiązanie takie powinno wynikać z łączącej strony umowy.
Nie ulega wątpliwości, iż w przedmiotowej sprawie strony zawarły umowę z opcją stałej wartości pojazdu tj. że będzie to wartość ustalona na podstawie zasad określonych w OWU na dzień zawarcia umowy. Ponadto z OWU wynika, że w przypadku ubezpieczenia AC suma ubezpieczenia odpowiada wartości pojazdu brutto. Suma ubezpieczenia została ustalona przez stronę pozwaną na kwotę 121.000 zł.
W tym miejscu zwrócić należy uwagę na to, że w toku postępowania pozwany podnosił, iż na etapie zawierania umowy została błędnie ustalona wartość pojazdu, jednakże Sąd mając na względzie profesjonalny charakter działalności pozwanego uznał ten zarzut za niezasadny. Ponadto fakt nieprawidłowego określenia wartości pojazdu nie może rodzić negatywnych skutków po stronie powodowej. Niewątpliwym jest, że strony umówiły się na stałą wartość pojazdu od której to pozwany ustalił i pobrał od powoda wyższą składkę ubezpieczeniową z tytułu dodatkowej opcji ubezpieczenia.
Badając zamiar stron i cel umowy, Sąd doszedł do przekonania, że umowa ubezpieczenia AC w wariancie stałej wartości pojazdu miała na celu szerokie zabezpieczenie interesu ubezpieczonego w razie zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, w zamian za co ubezpieczony zobowiązany był do zapłaty wyższej składki.
Zawarcie umowy ubezpieczenia AC w opcji Auto Wartość 100% oznacza, że powód powinien otrzymać odszkodowanie według wartości pojazdu określonej w polisie Próba ustalania post factum innej wartości pojazdu może być uznana za próbę czynienia wyłomu w zasadzie pacta sunt servanda.
Sprawa prowadzona w Sądzie Rejonowym w Warszawie – sygnatura IC 1195/18