Sąd Najwyższy jednoznacznie potwierdził, że bliskim osób, które zmarły w wyniku wypadków drogowych powstałych przed dniem 03.08.2008r. należy się zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Sąd Najwyższy wskazał, że w orzecznictwie sądów powszechnych brak jest jakichkolwiek rozbieżności w tym zakresie.
Uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego o odmowie podjęcia uchwały w sprawie roszczeń o zadośćuczynienia za wypadki drogowe powstałe przed dniem 03.08.2008r. Pomimo odmowy podjęcia uchwały Sąd Najwyższy wyraźnie wskazał, że dotychczasowe orzecznictwo sądowe jest korzystne dla najbliższych członków rodziny zmarłego.
Zadośćuczynienie za śmierć – wniosek Rzecznika Ubezpieczonych.
Postanowienie Sądu Najwyższego wynika z wniosku Rzecznika Ubezpieczonych, który zadał pytanie.
„Czy osobie najbliższej przysługuje z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę wynikającą z naruszenia jej dobra osobistego w postaci szczególnej więzi emocjonalnej ze zmarłym, nawet gdy śmierć nastąpiła przed dniem 3 sierpnia 2008 r.?”
Sąd Najwyższy stwierdził, że w orzecznictwie sądowym nie ma żadnych rozbieżności, co oznacza, że bliskim osób zmarłych przed dniem 03.08.2008r. zadośćuczynienie za śmierć się należy.
Zadośćuczynienie za śmierć – orzecznictwo Sądu Najwyższego:
- Uchwała Sądu Najwyższego z 22.10.2010r., III CZP 76/10, w której przyjęto, że najbliższemu członkowi rodziny zmarłego przysługuje na podstawie art. 448 w związku z art. 24 § 1 k.c. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną przed 3 sierpnia 2008 r. krzywdę, w następstwie naruszenia deliktem dobra osobistego, w postaci szczególnej więzi rodzinnej łączącej ją ze zmarłym. Sąd Najwyższy wskazał, że wprowadzenie art. 446 § 4 k.c. jest nie tylko wyrazem woli ustawodawcy potwierdzenia dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia na gruncie przepisów obowiązujących przed wprowadzeniem tego przepisu, ale także dokonania zmiany w ogólnej regule wynikającej z art. 448 k.c. przez zwężenie kręgu osób uprawnionych do zadośćuczynienia”(…).
- Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., III CZP 32/11, podtrzymująca stanowisko zajęte uprzednio. Sąd Najwyższy wskazał dodatkowo, że dla domagania się zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej na podstawie art. 448 k.c. nie wystarczy wykazanie istnienia formalnych więzi rodzinnych ze zmarłym, lecz potrzebne jest także istnienie więzi emocjonalnych między zmarłym i dochodzącym zapłaty zadośćuczynienia. W konsekwencji uznał, że powód dochodzący roszczenia o zadośćuczynienie na podstawie art. 448 k.c. jest bezpośrednio poszkodowany i musi udowodnić istnienie tak rozumianego dobra osobistego. Jeden czyn niedozwolony może wyrządzać różne szkody u różnych osób. W tym przypadku krzywdą uczynioną zmarłemu jest pozbawienie go życia, natomiast krzywdą wyrządzoną jego bliskim jest naruszenie ich dobra osobistego w postaci zerwania więzi emocjonalnej, szczególnie silnej w relacjach rodzinnych. W wymienionej uchwale Sąd Najwyższy podzielił pogląd dotyczący różnicy między art. 448 i art. 446 § 4 k.c. w zakresie ciężaru dowodu, jaki powód musi ponieść dla wykazania swojego roszczenia, art. 446 § 4 k.c. nie wymaga bowiem od dochodzącego zadośćuczynienia wykazywania jakichkolwiek innych przesłanek niż w nim wymienione.”(..).
Zadośćuczynienie za śmierć – postanowienie Sądu Najwyższego
- Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13.12.2013 r. IV CSK 377/11 oraz z dnia 22.08.2013 r., IV CSK 200/13 odmawiające przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej, w której wniosek o przyjęcie jej do rozpoznania uzasadniano istnieniem istotnego zagadnienia prawnego dotyczącego dopuszczalności dochodzenia zadośćuczynienia w razie śmierci osoby bliskiej, jeśli doszło do niej przed wejściem w życie art. 446 § 4 k.c. Sąd Najwyższy stwierdził, że kwestia ta została już jednoznacznie rozstrzygnięta w orzecznictwie Sądu Najwyższego i przestała budzić wątpliwości.