ODSZKODOWANIA
PO WYPADKACH DROGOWYCH

Funkcja zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę jest podstawowym świadczeniem związanym z realizacją obowiązków odszkodowawczych tytułem szkody na osobie wynikających z odpowiedzialności cywilnej posiadacz pojazdu za szkodę powstałą w następstwie wypadku drogowego.

Podstawa prawna zadośćuczynienia wynika z art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. stanowiąc, iż osobie poszkodowanej, która w wyniku wyrządzonej jej szkody doznała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia sąd może przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Wskazując zasadnicze cechy funkcji zadośćuczynienia, należy stwierdzić, że jest świadczeniem:

• jednorazowym – uwzględniającym wszystkie elementy krzywdy łącznie z tymi, które mogą ujawnić się w przyszłości, a gdy nie można było ich przewidzieć, istnieje możliwość ubiegania się odpowiedniej sumy w razie ujawnienia się nowej krzywdy,
• pieniężnym – wyrażonym w środkach pieniężnych,
• mającym złagodzić cierpienia fizyczne i psychiczne poszkodowanego, zadośćuczynienie ma wyrównać uszczerbek o charakterze niematerialnym związanym z doznaną krzywdą, która przejawia się rozmiarem kalectwa, oszpecenia, ograniczeniami ruchowymi, ograniczeniami w możliwości wykonywania czynności życia codziennego, długotrwałością cierpień, leczenia, rehabilitacji, poczuciem bezradności życiowej, ograniczeniem widoków i możliwości poszkodowanego w przyszłości np. niemożność aktywnego korzystania z życia i rozrywki, wykonywania wyuczonego zawodu, uprawiania sportu,
• osobistym tzn. należny się poszkodowanemu, z wyjątkiem śmierci poszkodowanego, wtedy prawo do zadośćuczynienia przechodzi na spadkobierców poszkodowanego, pod warunkiem gdy powództwo zastało wytoczone jeszcze za życia przez samego poszkodowanego,
• fakultatywnym, czyli uznaniowym – sąd orzekając wysokość zadośćuczynienia ma niejako dowolność w zakresie kwoty, aczkolwiek musi być zgodna z aktualnym orzecznictwem.

Przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia brane są pod uwagę: nasilenie i długość cierpień, trwałość następstw zdarzenia, długotrwałość choroby oraz czas leczenia i liczba przebytych operacji, rozmiar oraz uciążliwość kalectwa, konsekwencje uszczerbku na zdrowiu w życiu prywatnym i zawodowym, doznane cierpienia fizyczne oraz psychiczne, utrata możliwości wykonywania pracy zawodowej, korzystania z rozrywek, sytuacja życiowa ofiary wypadku przed jego zaistnieniem oraz po jego zaistnieniu, wiek poszkodowanego, wyłączenie poszkodowanego z normalnego życia (np. trudności w samodzielnym poruszaniu się lub opuszczaniu mieszkania), utrata przez ucznia roku szkolnego w związku z chorobą będącą następstwem wypadku.

Więcej na temat wysokości zadośćuczynienia znajdziesz w artykule – „Zadośćuczynienie po wypadku drogowym”.

Poszkodowany na prawo ubiegać się o zwrot kosztów leczenia m.in. wizyt w placówkach służby zdrowia również w prywatnych klinikach specjalistycznych, zabiegów rehabilitacyjnych mających na celu przywrócenie sprawności i zmniejszenie dolegliwości powypadkowych, koszt protez oraz zakupu sprzętu ortopedycznego i rehabilitacyjnego, dojazdy na wizyty lekarskie, konsultacje i zbiegi rehabilitacyjne, konieczną opiekę nad poszkodowanym przez osoby trzecie w okresie leczenia i rehabilitacji.

Podstawa prawna to art. 444 par. 1 kodeksu cywilnego „w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu”.

Najczęściej są to potrzeby związane leczeniem, rehabilitacją, zakupem leków oraz opieką. Tego typu potrzeby oznaczają dla Poszkodowanego zwiększone koszty, do których pokrycia zobowiązany jest sprawca szkody i tym samym jego ubezpieczyciel w zakresie OC.

Wymiar renty określa się na podstawie ustalonego stałego zakresu potrzeb oraz wiedzy o kosztach leczenia, opieki i zabiegów rehabilitacyjnych.

Renta na zwiększone potrzeby może przybrać charakter czasowy lub stały, w zależności od określenia czasu występowania zwiększonych potrzeb u osoby Poszkodowanej.

Zgodnie z art. 444 par 2 kodeksu cywilnego „jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty”.

Utrata zdolności do pracy może mieć charakter zarówno częściowy lub stały. W wypadku stałej utraty zdolności do pracy Poszkodowany ma prawo żądać pokrycia całej straty w postaci utraconego zarobku.

W przypadku częściowej utraty zdolności do pracy Poszkodowany może żądać przyznania renty uzupełniającej w takim stopniu w jakim utracił zdolność do jej wykonywania.